NASLOVI FILMOVA: „Putevi“ (Trails) i „Fundamenti“ (Fundaments) REŽIJA: Peter Cerovšek TRAJANJE: 6.58 i 21.52 DRŽAVA: Slovenija GODINA: 2015. i 2018.
Peter Cerovšek je reditelj, scenarista i montažer kratkih eksperimentalnih filmova. Takođe, Cerovšek je jedan od osnivača, uz kolege Jerman, Bandelj i koleginicu Bojanu Bregar, i predsednik Društva za promociju kratkog filma KRAKEN sa sedištem u Ljubljani. Uz to je i direktor Festivala kratkog filma FEKK koji pored promocije kratkometražnih filmova iz Slovenije, ali i čitavog regiona bivše Jugoslavije, kao posebne umetničke filmske forme organizuje i platforme, radionice, tribine i okrugle stolove tokom trajanja festivala. Kako i sam Cerovšek neretko ističe naše vreme je vreme kratkih filmova. Povoljna okolnost u vidu nove ere digitalizacije koja sa sobom donosi platforme poput Youtube-a i njegove nešto „bolje te spretnije verzije“ Vimea značajno je pogodovala, ovoj, često nepravedno skrajnutoj vrsti filmova da pronađe (mnogo lakši put do) publiku(e). Statistički gledano, u Sloveniji na jedan dugometražni igrani (komercijalni) film ide čak oko petnaest filmova kratkog metra potpuno oslobođenih tržišnih i produkcijskih pritisaka. Situacija je ne drastično bolja/gora u Srbiji. Iako kraći prema minutaži filmske trake koju zauzimaju, kratki filmovi pružaju više. I govore više.
Cerovšekov kratki, eksperimentalni film „Putevi“ iz 2015. godine govori o krhkosti ljubavne veze na daljinu bez ijedne izgovorene reči, uz nešto malo instrumentala. „Samo“ smenom niza kratkih sekvenci, snimljenih što mobilnim telefonom što kamerom, i teksta preuzetog sa Facebook-ovog messengera ispisanog na crnoj pozadini. Smenjivanje kadrova uhvaćenih kroz prozor autobusa, gde se pri velikoj brzini pejzaži pretvaraju u mrlje, voza koji se truckavo kreće šinama, gondole čija senka lagano promiče preko polja i kadrova ulice mi, kao publika, pratimo promenu godišnjih doba, odnosno u prenesenom značenju, evoluciju jednog, zbog distance, ne sasvim prirodnog partnerskog odnosa. Rast, razvoj, dekadenciju i kraj. Bez ikakvih konvencionalnih sredstava Cerovšek predstavlja i budi impuls za približavanjem, čežnju zbog nemogućnosti istog i nostalgiju. Produženu melanholiju sa jasnim uporištem bez jasnog razrešenja. Peter Cerovšek je u svom kratkom filmu „Putevi“ uspeo da slika emocije kadrirajući predele, bez preterano profilisane atmosfere ambijenta, kroz koje je prolazio i to je upravo ono što ove male filmove čini tako velikim.
„Fundamenti“, kratkometražni dokumentarni film iz 2018. godine, premijerno je prikazan na Sarajevo Film Festivalu dok je domaća publika imala priliku da ga pogleda u okviru selekcije Festivala autorskog filma. Peter Cerovšek je za svoj film dobio Grand Prix za najbolji film Tabor Film Festa, internacionalnom festivalu kratkometražnih filmova u Hrvatskoj, nagradu žirija na festivalu Balkan Beyond Borders kao i nagradu za najbolji kratki film na Ommagio a una visione festivalu filma. Voajerizam, odnosno praćenje izgradnje luksuznog hotela kroz kuhinjski prozor, uz zvuk koji dokumentuje prepirke para koje vode raspadu veze. Preplitanje podizanja od temelja velelepnog kapitalističkog zdanja po kom tumaraju slabo plaćeni radnici sa urušavanjem partnerskog odnosa do temelja. Gvozdeni šipovi duboko ukopani u zemlju kao temelj za zver kakva nastaje na prometnoj raskrsnici oko koje se motaju radnici maleni poput mrava, ni nalik na ljude, trošeći jeftine cigarete u pauzama. Radnik na kranu koji doručkuje u svojoj uskoj kabini. Slike se smenjuju a rad kao da nikad ne prestaje, jednako po kiši i suncu. Život prolazi pored njih, teče raskrsnicama na sve četiri strane, ali oni, poput hrčaka na točku – bez kraja do kraja. Zver je sve veća i veća, ona narasta i prerasta, zatvara pogled. Zapravo, ona postaje jedini pogled. Zver, kao jedan od melanoma velikog lanca, sada je hladna, četvrtasta zgrada koje je nadvisila sve okolne, a kojom dominira bela boja i staklo. Sterilna poput sanatorijuma. Jedino refleksija okolnih zgrada u prozorima donosi ono malo preko potrebne živosti. Ipak, ne sasvim dovoljno. Unutar nje su se uselili neki novi mravi koji beskonačno rade zazidani unutar zveri povremeno gledajući kroz uglančani prozor na ono što im nepovratno odlazi. Ona odlazi. Zapravo, ovo društvo je podignuto na krivim temeljima.
Peter Cerovšek je, pored pomenutih, autor kratkog eksperimentalnog filma „Trkač“ (2014), „Svi smo mi ovde oduvek“ (2016), ali i filma „Kuća je gde je kuća“ po scenariju Maje Šuše, koja tumači i glavnu ulogu. Kratki film nastao kao koprodukcija Slovenije i Srbije, po žanru drama o bratu i sestri zatočenim u bakinoj kući, biće premijerno prikazan domaćoj publici na ovogodišnjem 48. FESTU u okviru specijalnih projekcija. Pored Maje Šuše uloge tumače Lana Karaklajić, Dado Ćosić i Nina Violić.
