NASLOV FILMA: Od sutra, počinjem da / From Tomorrow on, I Will SCENARIO: Ivan Marković, Wu Linfeng, Tanja Šljivar REŽIJA: Ivan Marković, Linfeng Wu TRAJANJE: 61’ GODINA: 2019.
Kada kažemo autorski film, često ne umemo jasno da definišemo šta je to tačno autorski film, i, najpre, kako se tačno autorski film razlikuje od „neautorskog filma“. Šta bi to uopšte trebalo da znači, ako kao odgovor ne uzimamo teoriju autora, već posmatramo savremenu industriju, te ponudu i potražnju? Da postoje filmovi koji imaju autora, i oni koji nemaju; ili da je autorski film onaj koji ima jasno potcrtan i definisan autorski, kako se to često kaže, pečat, te samim tim filmovi koji nisu, bar u samom startu, namenjeni široj publici te samim tim i zaradi od te iste publike, i oni koje autor (ili, tačnije, grupa autora, budući da jedan film najčešće ne čini i ne stvara samo jedan čovek) nije jasno odredio prema svojim afinitetima, te učinio dovoljno opštim da bude prijemčiv različitim ukusima publike – dakle bezpečatni filmovi publike koji istoj služe kao konzumeristički produkt? Pitanje termina autorskog filma postaje još zanimljivije kada se uzme u obzir da se druge sfere umetnosti najčešće ne dele na autorske i neautorske – ne postoje autorski romani ili autorske grafike, a još više, kada se u obzir uzme koji i kakvi filmovi se smatraju autorskim, te mutnu i nejasnu podgrupu jednog medija u kojoj se neretko susreću opšteprihvaćena remek dela, i opšteneshvaćena dela.
Od sutra, počinjem da je jedan od primera ove druge podele, dakle autorski film sa jasno izraženim odstupanjem od norme, od onog što se smatra „komercijalnim filmom“, te je na primeru ovog filma moguće donekle odrediti šta to tačno definiše autorski film, te kako i zašto autorske filmove jasno ne definišemo, a trebalo bi.
Od sutra, počinjem da, koji je između ostalog prikazivan u okviru Berlinskog filmskog festivala (u programu Forum) kao i na Festivalu filmova o ljudskim pravima u Hrvatskoj, te na Festivalu autorskog filma u Beogradu, film je autora Ivana Markovića i Linfeng Vu-a, koji govori o svakodnevnom životu radnika u prestonici Kine, te ljudima koji grade jedan grad a koji žive ispod njegovih temelja. Snimljen u koprodukciji Srbije, Kine i Nemačke, a na lokaciji u Pekingu i kineskom jeziku, Od sutra, počinjem da jeste film koji kombinuje dokumentarne i igrane elemente te prati protagonistu Li-a, koji dane provodi radeći a noći spavajući ispod zemlje, u skloništu pretvorenom u, u manjku bolje reči, sklonište u kom živi u krevetu koji deli sa „cimerom“ (koji živi obrnutim ritmom), a kog Li sreće tek u kratkim trenucima kada se kraj radnog dana jednog, a početak onog drugog, preklope u krevetu. Svakodnevno okovan svojom rutinom, iz koje nema izgleda da će ikad izaći, Li je takođe okovan i gradom u kom živi, a koji je nalik na izlog prodavnice u koju nikad neće moći da uđe.
Od sutra, počinjem da jasno se bavi odnosom između sistematske mreže i društvenog mehanizma u kom protagonista živi, te odnosa arhitekture i strukture grada prema i naspram pojedinca koji u njemu obitava, te dovodi u pitanje poziciju različitih grupa ljudi koji čine jedan isti sistem. Prvo dugometražno ostvarenje autora Ivana Markovića i Linfeng Vu-a čini se kao odličan primer različitih aspekata, te prednosti i mana jednog autorskog filma. Sniman na različitim i vrlo estetski i vizuelno atraktivnim lokacijama, uz vrlo mali budžet, sa glumcima naturščicima (pa i u glavnoj ulozi), Od sutra, počinjem da jeste primer jedne vizije autora koji svoju ideju uspevaju da realizuju kroz netipičan filmski izraz, uz male produkcione mogućnosti, i kroz specifične, gotovo poetske vizuelne motive. Ono što kao autorski film uspeva, svakako jeste to da publiku uvodi i vodi kroz život pojedinca, njegove misli i svakodnevicu, te dovodi u pitanje moralne i vrednosne norme sveta koji nas okružuje. Međutim, ono što se neminovno postavlja kao pitanje jeste da li je narativna specifičnost i vizuelna atraktivnost ovog filma, (dva najizraženija aspekta) prijemčiva publici zato što joj je strana, nepoznata, te da li bi kao ista takva funkcionisala u okvirima poznatog – odnosno, da li bi imala jednaku težinu da je ovaj film snimljen na prostorima koji su nam bliski i poznati, te čije koordinate poznajemo. U tom smislu, fotografija filma, te izbor kadrova, kolora i pojedinačne scene koje ostavljaju izuzetno jak emotivni utisak neosporno zaslužuju sve pohvale, ali se čine nedovoljnim kao jedini stubovi oslonca ostvarenja, te zbog manjka izraza kroz druge aspekte medija, čine da film liči na kolaž utisaka i fotografija. Iako to nikako ne znači da bi ovaj film morao, ili da bi trebalo da teži ka konvencionalnim strukturama i sredstvima filma (kao što bi, na primer, bio jasno definisan sukob, izraženi glavni i sporedni likovi, linearan ili kulminativan tok priče, te bilo kakvo razrešenje), on jeste žrtva nejasnih i do kraja neistraženih drugih i drugačijih načina da priču ispriča. Kao takav, Od sutra, počinjem da mogao bi da prođe bez bilo kakvog sinopsisa, čak bi to možda bilo i bolje, jer ovako navodi na kriv trag – publika traži i sklapa priču za koju misli da postoji služeći se minimalnim alatima koje joj film pruža, umesto da doživljava i stvara utiske na osnovu dijapazona slika i prikaza spojenih pod relativno slabim okriljem zajedničke teme.
U tom smislu, ovo ostvarenje jeste autorski produkt dva filmska stvaraoca koji jednu ideju od koje polaze – kontrast između pojedinca i grada u kom žive – izražavaju na nekonvencionalne, atipične i, u krajnjoj liniji, nekomercijalne načine i kroz aspekte medija koji su u onim komercijalnim često u drugom planu (izbor kadrova, fotografija, atmosfera), i u tom smislu Od sutra, počinjem da svakako jeste jasan i upečatljiv autorski izraz. Međutim, zbog nedostatka bilo kakve druge strukture te, u krajnjoj liniji, do kraja istraženih i istaknutih bilo kakvih drugih načina filmskog izraza osim onih vizuelnih, postavlja se pitanje da li je to autorski film, ili autorska vizuelna teza.
