NASLOV FILMA: Inventar SCENARIO I REŽIJA: Darko Sinko ULOGE: Radoš Bolčina, Alen Kermac, Dejan Spasić, Mirel Knez TRAJANJE: 106’ ZEMLJA: Slovenija GODINA: 2021.
„Inventar“, dugometražni debi Darka Sinka, premijerno je prikazan na 69. Filmskom festivalu u San Sebastianu (San Sebastian Film Festival), nakon čega je nastavio svoj festivalski život na 27. Festivalu autorskog filma. Razvoj ovog filma podržan je u okviru programa First Films First programa koji pomaže u razvoju debitantskih projekata mladih filmskih autora iz regiona.
Radnja prati Borisa Robiča (Radoš Bolčina), čoveka koji vodi miran i povučen život i predstavlja sliku „malog čoveka“ čiji je život na prvi pogled nezanimljiv. Ovakav lik, koji se ni po čemu ne izdvaja, biva izdvojen na vrlo ekstreman način: neko pokuša da ga upuca dok on odmara u svom stanu. Ovaj događaj vodi Borisa na put preispitavanja svog života i odnosa sa svojim bližnjima. Narativ je baziran na kratkoj priči češkog pisca Karela Čapeka, uz savremenu adaptaciju narativa i ključnu dramaturšku izmenu – glavni junak nije političar i javna ličnost već običan čovek.
Koncipiran kao svojevrsan portret običnog čoveka, „Inventar“ na zanimljiv način postavlja neka od suštinskih i egzistencijalnih pitanja. Glavni lik je, nakon što je policijska istraga zatvorena bez ikakvih saznanja o tome ko je pokušao da ga ubije, pod ogromnim unutrašnjim pritiskom da sam pronađe smisao tog događaja, a posredno i smisao svog postojanja. Lik policijskog inspektora (Dejan Spasić) deluje proročki i on Borisa uzaludno savetuje da se ne upušta u mozganje nad minulim događajem. Lik inspektora se nalazi van okvira realizma, jer su njegove replike, kao i stil glume delimično izmešteni u gotovo anđeosku poziciju savetnika. Ipak, Boris kreće na put tokom kojeg pravi specifičan inventar sopstvenog života pokušavajući da sklopi slagalicu koja će mu dati odgovor na pitanje ko ga ne želi živog. On preispituje svoj brak, odnos sa već odraslim sinom, sa senilnom majkom, otuđenom sestrom i najboljim prijateljem. Svet koji Darko Sinko opisuje nominalno ostaje u domenu realizma, ali ga ritmom režije i specifičnom estetikom pomera taman toliko da otkrije bogat i upečatljiv umetnički svet. Poput melanholičnih slika u filmu „Devojka iz fabrike šibica“ Akija Kaurismakija upoznajemo i Borisov svet koji je na izvestan način, poput Hoperovih platna, lišen suvišnih detalja a pun snažne tuge. Autorov svet se stilski delimično podudara sa Kaurismakijevim u pročišćenoj i pojednostavljenoj estetici, ali i u tretmanu likova. Kao i kod finskog reditelja, u „Inventaru“ junaci deluju izdvojeno, te postoje kao slike suštinski usamljenih ljudskih sudbina. Tako je usamljenost Sinkovog protagoniste slična onoj koju oseća Kaurismakijev čistač cipela u „Avru“, kao što im je zajednička i želja za pronalaskom smisla.
Idejna postavka o preispitivanju sopstvenog postojanja nakon susreta sa smrću nije nov motiv, ali reditelj ima svež pogled na ovaj proces. On suštinu ljudskog života locira u odnosima sa drugim ljudima, implicirajući da nas bližnji čine onakvima kakvi smo, te koristi likove oko svog protagoniste poput ogledala koje ga najbolje odražava.
S obzirom da filma sadrži jasno postavljen centralni lik, gluma Radoša Bolčine diktira tempo čitavog filma. Dok likovi oko njega dobijaju hipertrofirana karakterna obeležja, Radoš Bolčina uspeva da dočara postepeno pucanje pred kojim se čovek nalazi kada ne uspeva da ostvari istinsku povezanost sa ljudima oko sebe. Bolčina ostvaruje zahtevan zadatak: svojom pojavom i izgledom ostaje verna slika običnog čoveka dok postepeno razotkriva emotivnu dubinu i neobičnost te običnosti.
Fotografija koju potpisuje Marko Brdar u velikoj meri se oslanja na zemljane tonove, dvodimenzionalne i simetrične kompozicije koje su umereno stilizovane u svojoj pročišćenosti. U tom smislu fotografija nadgrađuje kako režiju tako i glumačku igru. Montaža (Matic Drakulić) zadržava smiren i pravilan ritam koji se nadovezuje na ovu autorsku ideju.
„Inventar“ predstavlja duhovit prikaz ljudskog društva, ali i pogled unutar samog čoveka. Darko Sinko istovremeno nudi uvid u vrlo intimnu ljudsku sudbinu, ali uspeva da stvori i duhovit grupni portret u čijem su ljudske mane, ali i ljudski odnosi. Vrednost ovog debitantskog ostvarenja je upravo u dubljem preispitivanju duha čoveka, ali i humoru koji to istraživanje prati.
NASLOVNA FOTOGRAFIJA je preuzeta iz press kit-a Festivala autorskog filma uz dozvolu za korišćenje.
